Od kilkunastu lat mieszkam w Wielkiej Brytanii i od czasu do czasu zdarza mi się korzystać z usług osób samozatrudnionych. Staram się wspierać małe polskie firmy więc większość osób, z którymi mam do czynienia to Polacy.
Są to przeważnie różnego rodzaju budowlańcy, hydraulicy, elektrycy itp. Ponieważ interesuję się finansami osobistymi i prowadzę bloga finansowego Smart Polak, rozmowy siłą rzeczy dotykają takich tematów jak biznes w UK, marketing, powroty do Polski i brytyjska emerytura.
Takie małe, polskie firmy w UK z reguły świetnie sobie radzą, ale zauważyłem, że ich właściciele często nie mają wystarczającej wiedzy na temat systemu emerytalnego w tym kraju. Dlatego postanowiłem napisać krótki artykuł, który przybliży podstawowe zagadnienia i, mam nadzieję, zainspiruje do działania.
Problem z brytyjską emeryturą
Jednym z podstawowych błędów popełnianych przez polskich przedsiębiorców w UK jest poleganie wyłącznie na państwowej brytyjskiej emeryturze.
Jeżeli pracujemy na etacie, to obok składek na państwową emeryturę nasz pracodawca najczęściej wysyła również część naszych poborów na prywatną emeryturę. W zależności od sytuacji taka pierwsza, prywatna emerytura może być dostępna już od 55 roku życia i w wielu przypadkach, może stanowić pomost między końcem pracy a momentem, w którym otrzymamy państwową emeryturę.
Osoby pracujące na etatach będą mieć zatem dwie emerytury zamiast jednej i w wielu wypadkach będą mogły wcześniej zakończyć pracę.
I odwrotnie, osoby samozatrudnione, które nie będą miały prywatnej emerytury, będą miały jedno świadczenie i będą musiały pracować dłużej.
Jak długo? Dosyć długo, wiek emerytalny w UK jest jednym z dłuższych w Europie i w zależności od daty urodzenia może wynieść nawet 68 lat. Niewykluczone, że w przyszłości wiek ten jeszcze zostanie podniesiony.
Czy ktoś rzeczywiście chce pracować do 68 roku, instalując kuchnie i remontując łazienki? Czy w ogóle w tym wieku znajdzie na swoje usługi wielu klientów? Wątpię…
Nawet jeśli założymy taki optymistyczny scenariusz, że ktoś będzie miał ochotę pracować do momentu osiągnięcia państwowej emerytury to i tak może być rozczarowany.
Jeszcze do niedawna wysokość brytyjskiej emerytury wydawała się wysoka. Przypomnę, że po odprowadzaniu składek przez 35 lat maksymalnie możemy otrzymać £203,85 tygodniowo i że kwota ta jest waloryzowana w każdym roku.
Wysokość brytyjskiej emerytury, choć kiedyś wydawała się satysfakcjonująca, teraz może nie wystarczyć na pokrycie podstawowych potrzeb, szczególnie jeśli planujemy powrót do Polski, gdzie koszty życia mogą być niższe, a emerytura brytyjska podlega wahaniom kursu walutowego.
Co mogę w tej sytuacji zrobić?
Najważniejszą rzeczą, jaką powinna zrobić osoba samozatrudniona, jest regularne odkładanie pieniędzy i ich inwestowanie.
Nie jest to łatwe z uwagi na fluktuację zarobków, ale większość osób może zacząć choćby od małej kwoty £100 czy £200 miesięcznie. Pieniądze te powinny być traktowane jako część prowadzenia firmy, w tym sensie, że powinny być na stałe wpisane w plan działania małego przedsiębiorstwa.
Jeśli chodzi o inwestycje, nie mam uprawnień, aby doradzać w tym zakresie, ale zawsze zachęcam do zainteresowania się tą tematyką, przeczytania kilku artykułów na ten temat, porozmawiania na ten temat z księgowym firmy czy doradcą inwestycyjnym.
Na rynku w UK jest masa produktów, które mogą nam pomóc. Moim zdaniem warto w szczególności wziąć pod uwagę self-invested personal pensions (SIPP) oraz individual savings accounts (ISA). Są to różne produkty finansowe z pewnymi plusami i minusami, więc pod artykułem odnajdziecie kilka źródeł, w których możecie przeczytać więcej na ten temat.
Ale takie inwestycje niekoniecznie muszą być tak formalne. Można, i wiele osób tak robi, np. kupić w Polsce ziemię czy nieruchomość.
Można też szybciej spłacić swój dom w UK i kupić drugi w Polsce. W takim scenariuszu możemy wrócić do kraju, czerpiąc dochód z wynajętej w UK nieruchomości.
Takich dróg do inwestowania jest wiele, ale najważniejsza jest zasada — nie czekamy biernie do siedemdziesiątki na państwową emeryturę, tylko bierzemy sprawy we własne ręce i zaczynamy działać już dzisiaj, co miesiąc odkładamy pewną kwotę i systematycznie ją inwestujemy, monitorujemy nasze inwestycje i dbamy, aby były rentowne.
Dalsza lektura
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat brytyjskiej emerytury i inwestowania, zapraszam do zapoznania się z poniższymi artykułami:
Jak otworzyć Personal tax account: przewodnik po składkach na państwową emeryturę (język polski)
Check your National Insurance record: sprawdź swoje składki na państwową emeryturę bezpośrednio na tej stronie (język angielski)
Pensions for the self-employed: informacje o prywatnych emeryturach dla osób samozatrudnionych na rządowej stronie (język angielski)
Self-employed and Pensions: kolejna strona rządowa z informacjami o prywatnych emeryturach dla self-employed (język angielski)
SIPP or ISA: How do you decide? – plusy i minusy prywatnej emerytury (SIPP) oraz ISA (język angielski)
Dzięki tym źródłom będziesz mógł lepiej zrozumieć opcje i podjąć najlepsze decyzje finansowe dla siebie i swojej przyszłości. Nie czekaj, działaj już dziś!