Czym jest rezydencja podatkowa?
Rezydencja podatkowa, nazywana również domicylem podatkowym, określa kraj, w którym dany podmiot ma obowiązek odprowadzenia podatku dochodowego. Określenie rezydencji podatkowej wiąże się z miejscem, w którym osoba mieszka, pracuje, prowadzi działalność gospodarczą lub gdzie skoncentrowane są jej interesy ekonomiczne, czy prywatne. Jeśli ktoś spełnia określone kryteria – na przykład spędza większość roku w danym kraju lub ma tam swoje centrum życia rodzinnego i zawodowego – to może być uznany za rezydenta podatkowego tego kraju i musi tam płacić podatki od całości swoich dochodów, niezależnie od tego, gdzie je uzyskał.
Jakie znaczenie ma rezydencja podatkowa?
Choć nie jest ona wprost zdefiniowana w polskim ustawodawstwie, jej określenie jest niezwykle istotne, ponieważ decyduje o tym, kto i w jakim zakresie podlega obowiązkowi podatkowemu. Rezydencja podatkowa może prowadzić do konfliktu interesów między państwami, gdyż każde z nich chce zaliczyć dany podmiot do swoich rezydentów.
Inaczej kwestia określenia rezydencji podatkowej przedstawia się w przypadku osoby fizycznej, czyli przykładowo dyrektora spółki lub członka zarządu spółki z o.o., a inaczej w przypadku osoby prawnej, czyli spółki LTD lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Rezydencja podatkowa osoby fizycznej
Na początku rozważań na temat rezydencji podatkowej osoby fizycznej warto odnieść się do ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych. Ustawa ta wyróżnia dwie grupy podatników rozumianych jako rezydenci podatkowi: osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce oraz osoby nieposiadające miejsca zamieszkania w Polsce. O pierwszej grupie mówi art. 3. ust. 1:
Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Miejsce zamieszkania osoby fizycznej na terytorium Polski oznacza, że:
- posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
- przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym (nie musi to być czas ciągły).
Zastosowanie spójnika “lub” oznacza, że wystarczy spełnić jeden z wymienionych warunków.
Polski rezydent podatkowy
Polski rezydent podatkowy to osoba, która podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Oznacza to, że musi rozliczać się z polskim urzędem skarbowym z całości swoich dochodów, niezależnie od tego, czy zostały one uzyskane w Polsce, czy za granicą.
Aby zostać uznanym za polskiego rezydenta podatkowego, musisz spełniać co najmniej jeden z dwóch warunków:
- Posiadanie ośrodka interesów życiowych w Polsce:
- Ośrodek interesów życiowych to miejsce, gdzie dana osoba ma centrum swoich interesów osobistych i gospodarczych. Oznacza to, że Twoje najważniejsze więzi rodzinne, zawodowe czy gospodarcze są związane z Polską.
- Przebywanie w Polsce przez co najmniej 183 dni w roku podatkowym:
- Jeśli przebywasz na terytorium Polski przez co najmniej 183 dni w danym roku kalendarzowym, to automatycznie stajesz się polskim rezydentem podatkowym.
Polski rezydent podatkowy podlega opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów, niezależnie od miejsca ich uzyskania (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy). Z kolei osoby, które nie spełniają tych warunków, są uznawane za nierezydentów podatkowych i podlegają opodatkowaniu w Polsce tylko od dochodów uzyskanych na terytorium Polski.
Czym jest centrum interesów osobistych i gospodarczych?
Centrum interesów osobistych oznacza rodzinne powiązania, przynależność do organizacji bądź miejsce aktywności społecznej. Natomiast centrum interesów gospodarczych to miejsce, w którym osoba fizyczna prowadzi działalność, posiada inwestycje lub ma zaciągnięte kredyty.
| Co w sytuacji, gdy osoba fizyczna nie posiada miejsca zamieszkania na terytorium Polski?W tym wypadku taki podmiot uważany jest za nierezydenta i ma on obowiązek odprowadzenia podatku od dochodów osiąganych tylko na terytorium naszego kraju, (tzw. ograniczony obowiązek podatkowy). Zaliczają się do nich przychody bądź dochody z pracy lub działalności wykonywanej na terytorium Polski, czy działalności prowadzonej przez położony w Polsce zagraniczny zakład. Pełna lista poniżej. |
Rodzaje dochodu, które należy opodatkować w Polsce
Rodzaje dochodu, które należy opodatkować w Polsce, określa art. 3 ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zaliczają się do nich dochody pochodzące z:
- pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
- działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
- działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład;
- położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości;
- papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;
- tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej i praw o podobnym charakterze lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw – jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów tej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, tego funduszu inwestycyjnego, tej instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości;
6a. tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej;
- tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia (za dochody (przychody), o których tutaj mowa uważa się przychody wymienione w art. 29 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli nie stanowią dochodów (przychodów), o których mowa w ust. 2b pkt 1–6 ustawy)
- niezrealizowanych zysków, o których mowa w art. 30da.
Rezydencja podatkowa osoby prawnej
Ustalenie rezydencji podatkowej osób prawnych, czyli większości spółek, najczęściej opiera się na dwóch kryteriach:
- kryterium miejsca siedziby (adresu rejestracyjnego spółki),
- kryterium miejsca zarządu.
Według art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym osób prawnych:
Podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.
Siedziba osoby prawnej to miejsce, w którym znajduje się jej organ zarządzający. Jeśli organ zarządzający jest ulokowany na terytorium Polski, oznacza to, że podmiot posiada zarząd w Polsce. Zarząd spółki najczęściej określany jest w jej umowie bądź statucie.
Jakie są główne różnice między rezydencją podatkową osoby fizycznej a rezydencją podatkową spółki?
Rezydencja podatkowa osób fizycznych opiera się głównie na miejscu zamieszkania, długości pobytu oraz centrum interesów osobistych i gospodarczych. W przypadku spółek rezydencję określa się głównie na podstawie siedziby i miejsca zarządu. Dodatkowo oba przypadki są regulowane innymi przepisami:osoby fizyczne – ustawa o PIT, spółki – ustawa o CIT.
Rezydencja podatkowa w Wielkiej Brytanii
Kryteria, które należy spełniać, by zostać uznanym za rezydenta podatkowego w Wielkiej Brytanii, zostały dokładnie opisane na stronie HMRC i możesz znaleźć je tutaj. W skrócie wytyczne, jakie są brane pod uwagę przy określaniu Brytyjskiej rezydencji podatkowej to:
- przebywanie przez 183 dni lub więcej na terytorium UK w roku podatkowym
- posiadanie domu w UK przez więcej niż 91 dni z rzędu i przebywanie w nim/ odwiedzanie go przez 30 dni w roku podatkowym
- podjęcie pracy na pełen etat w UK przez dowolny okres 365 dni
- możesz zostać uznanym za brytyjskiego rezydenta podatkowego, gdy spełniasz określoną liczbę dni na terenie UK, dodatkowo wykazując wystarczające więzi z tym krajem w rozumieniu tych testów.
Certyfikat rezydencji podatkowej
W niektórych sytuacjach, takich jak wymagania księgowe kontrahentów, spółki brytyjskie muszą posiadać certyfikat rezydencji podatkowej. Jest to zaświadczenie określające miejsce zamieszkania (dla osób fizycznych) lub miejsce siedziby (dla osób prawnych).
Certyfikat ten jest najczęściej bywa wymagany w przypadku osiągania dochodów na terenie Polski z działalności branż takich jak IT, produkcja muzyczna czy filmowa oraz design, czyli usług, w ramach których dochodzi do przekazania praw autorskich lub licencjonowania.
Certyfikat ten można uzyskać poprzez pisemne wystąpienie do HMRC. Proces przyznawania tego dokumentu może trwać od miesiąca do trzech miesięcy.
FAQ
Jakie są konsekwencje posiadania podwójnej rezydencji podatkowej dla spółki?
- W takiej sytuacji może się okazać, iż konieczne jest zarejestrowanie tzw. oddziału spółki w drugim kraju, względem tego właściwego dla jej inkorporacji.
Czy zmiana miejsca zarządu spółki wpływa na jej rezydencję podatkową?
- Jeżeli miejsce faktycznego zarządu spółki będzie poza granicami kraju, w którym ta została zarejestrowana, wówczas dochodzi do zmiany rezydencji podatkowej spółki.
Jakie są potencjalne korzyści z uzyskania certyfikatu rezydencji podatkowej dla spółki?
- Certyfikat jest potwierdzeniem, że rezydencja podatkowa spółki LTD jest w Wielkiej Brytanii zatem stanowi zapewnienie, że podlega ona opodatkowaniu w UK i tym samym nie ma obowiązku pobierania podatku u źródła od wypłacanego dla niej wynagrodzenia zagranicą.
Podsumowanie
Określenie rezydencji podatkowej osób fizycznych oraz prawnych jest skomplikowane i zależy od różnych kryteriów. Mam nadzieję, że udało nam się przybliżyć te zasady w przystępny sposób.
Masz pytania na temat tego artykułu? Myślisz o rejestracji spółki lub potrzebujesz wyrobić certyfikat rezydencji podatkowej dla swojej firmy? Napisz do nas lub umów się na bezpłatną konsultację z jednym z naszych doradców – chętnie pomożemy!